Władze Taichung, drugiego największego miasta Tajwanu, postanowiły spowodować, by rzeki na nowo stanowiły centralny punkt ich metropolii.
Władze miasta Taichung położonego w centum zachodniego wybrzeża Tajwanu przez kilka lat podejmowały skuteczne działania przywracające mieszkańcom radość z obcowania z ekosystemem lokalnych rzek. Kilka lat temu Taichung stał się drugim po Tajpej największym miastem Tajwanu, odbierając ten tytuł metropolii Kaohsiung położonej na południu wyspy. Staje się ona miejscem wielu zakrojonych na szeroką skalę zmian, podnoszących komfort mieszkańców, których wynikiem jest sukcesywny wzrost jej populacji oraz rosnąca popularność, szczególnie wśród młodych Tajwańczyków.
Rzeki Tajwanu, wyspy której rdzeń stanowi pas wysokich gór o wielu szczytach, których wysokość przekracza 3 tys. m n. p. m., są w większości krótkie i o rwistym nurcie. Kilka z nich, w tym Lyuchuan, czyli “Zielona rzeka” przepływa przez Taichung. Nazwa Lyuchuan stanowi dziedzictwo po czasach japońskiego panowania nad Tajwanem, kiedy to spowite w zieleni cieniste brzegi rzeki z meandrami, przywodziły Japończykom na myśl Kioto, stąd też przylgnęła do niej japońska nazwa Midori-gawa (Zielona Rzeka), a samo miasto Taichung nieoficjalnie było nazywane “Małym Kioto”.
Okres powojenny był dla rzeki mniej łaskawy. Jej koryto zostało wybetonowane, przez co zniknęły meandry, a proces uprzemysłowienia wyspy wpłynął na pogorszenie jakości wody. W 1949 r. po przegranej wojnie domowej prawie 2 mln Chińczyków z sił nacjonalistycznych Chin skupionych wokół Czang Kaj-Szeka salwowało się ucieczką na Tajwan. Wywołało to kłopoty z zakwaterowaniem nowych rezydentów. Rozwiązaniem stała się budowa domów zawieszonych nad korytem rzeki, z których zanieczyszczenia były odprowadzane bezpośrednio do jej nurtu, co bez wątpienia nie wpływało na jakość wody. Efekt tych zachodzących procesów degradacji był łatwy do przewidzenia – śmierdząca rzeka stała się wstydliwym kanałem ukrywanym z tyłu dziedzińców, proces znany wielu miastom na świecie.
Obecnie rzeki w Tachung odzyskują swój dawny blask. Poprawa jest ewidentna – w przejrzystej wodzie pływają ławice ryb. W większości zniknęły również niesławne domy zawieszone nad rzeką, a w jednym z zachowanych swoją siedzibę znalazło Centrum Kultury i Edukacji Kanału Rzeki Lyuchuan.
Za poprawę jakości wody rzek odpowiada Biuro Zasobów Wodnych miasta, które mocno stara się by również mieszkańcy czuli się zaangażowani w proces dbania o rzeki. W duchu otwartości, stacja uzdatniania wody w strumieniu Dongda została wyposażona w tarasy z oknami, przez które osoby postronne mogą obserwować zachodzący proces. Mieszkańcy zapraszani są także do samodzielnej aktywności na rzecz poprawy jakości ścieków, na przykład przez stosowanie “pułapek na tłuszcz z kuchni”, pierwszego kroku w kierunku uzdatniania wody. Kampania doczekała się nawet własnej maskotki, pangolina, zwierzęcia zamieszkującego wyspę.
Poprawa jakości wody była ważnym, pierwszym krokiem w przywracaniu rzek mieszkańcom, za którym nastąpiły również działania w sferze przyrodniczej, inżynieryjnej i urbanistycznej. Przyrodniczo poszerzono i pogłębiono koryto oraz rozszerzono doliny rzek, częściowo przywracając im możliwość tworzenia rozlewisk i meandrów pomagających w naturalnym procesie filtracji wody. Z otoczenia rzek zniknęły niektóre gatunki drzew, głównie inwazyjne, a na ich miejsce pojawiły się nasadzenia gatunków endemicznych Tajwanu.
Dawniej wybetonowane koryto rzeki doczekało się nowej zabudowy wykonanej z kamieni, która w przeciwieństwie do betonu, pozwala na absorbowanie wody. To właśnie absorbowanie wody w gruncie, jak również w podziemnych zbiornikach retencyjnych, gdzie jest ona filtrowana i stopniowo uwalniana do rzeki, pozwala przeciwdziałać nadmiernemu spiętrzaniu się poziomu wody i powodziom. W ten sposób możliwe jest odejście od nadmiernego stosowania zapór i śluz, blokujących migrację zwierząt zamieszkujących nurt rzek.
Doliny rzek stały się eleganckimi parkami tworzącymi zielone pasy miasta, zachęcającymi do spacerów, spotkań czy aktywności. W ten sposób rzekom przywrócono rolę centralnych punktów miasta. Również przy tworzeniu chodników zadbano o to, by ich nawierzchnia absorbowała wodę, gromadząc ją w podziemnych zbiornikach. Co więcej, poprzez stopniowe odparowywanie wody z podziemnych zbiorników retencyjnych, latem obniża się temperatura w parkach, jak również możliwe jest przeciwdziałanie podnoszeniu się temperatury w całym mieście.
Symbolem postrzegania zmiany w postrzeganiu roli rzek, na którą chętnie powołują się przedstawiciele władz miasta, jest zburzenie muru oddzielającego teren kampusu Uniwersytetu Chung Hsing od rzeki, o co władze uczelni były poproszone przez włodarzy Taichung. W ten sposób uniwersytet i miasto wspólnie stworzyły nową przestrzeń przy nabrzeżu rzeki Lyuchuan. Zniesienie muru było również początkiem większego partnerstwa publiczno prywatnego (PPP) pomiędzy samorządem miasta a czterema uczelniami wyższymi: Narodowym Uniwersytetem Chung Hsing, Narodowym Uniwersytetem Pedagogicznym w Taichung, Uniwersytetem Feng Chia, oraz Uniwersytetem Tunghai, które wspólnie z miastem podpisały list intencyjny inaugurujący program “Każdy uniwersytet chroni każdą rzekę”, przewidujący oszczędzanie wody, gospodarkę terenami nadrzecznymi, współpracę w zakresie oczyszczania wody, przeciwdziałania zanieczyszczeniom, wspólną politykę melioracyjną oraz retencyjną, jak również działania edukacyjne. Współpraca ma również bardziej atrakcyjny wymiar dla wielu studentów: W grudniu 2021 r. cztery uczelnie partnerskie programu zorganizowały w parku pierwsze studenckie rozgrywki w koszykówce. Imprezę otworzyła i zainaugurowała sama prezydent miasta Taichung, Lu Shiow-yen.
Bazując na swoim doświadczeniu miasto Taichung przygotowało czteropunktowy manifest dotyczący roli rzek w strukturze metropolii: Rzeki nas oczyszczają, rzeki nas uczą, rzeki nas łączą, rzeki przypominają nam naszą historię.