Już w starożytności odkryto strategiczne znaczenie wysp, zwłaszcza tych położonych niedaleko brzegu morskiego. Przykładem jest Elefantyna, część współczesnego Asuanu w południowym Egipcie, która leży na Nilu. Ma około 1200 metrów długości i 400 metrów szerokości. W czasach starożytnych zbudowano tam świątynię boga Chnuna, a wyspa pełniła funkcję punktu przeładunkowego i obronnego dla miasta. Innym przykładem z regionu jest File, gdzie romantyczna wizja Egiptu została uwieczniona dzięki Kioskowi Trajana. Wyspy przybrzeżne, ze względu na swoją lokalizację, sprzyjały rozwojowi osadnictwa i miast, czego dowodem są Syrakuzy i Knidos, które z czasem rozszerzyły swoje porty.
Wyspy były nie tylko miejscem rozwoju miast, ale również kluczowym elementem obrony. Przykładem jest Kreta, gdzie w III i II tysiącleciu powstało pierwsze w Europie centrum miejskiej kultury. Na mniejszych wyspach budowano fortyfikacje, takie jak celtyckie crannogi. Aztekowie zastosowali podobne rozwiązanie, zakładając Tenochtitlán na jeziorze w Dolinie Meksyku. Było to największe miasto prekolumbijskiej Ameryki, z główną piramidą świątynną i rynkiem, połączone groblami z lądem.
Współczesne metropolie również często korzystają z wysp i półwyspów. Tokio rozwijało się, osuszając tereny Zatoki Tokijskiej, a Hongkong rozciąga się na półwyspie Koulun i okolicznych wyspach. Singapur, naturalna wyspa o powierzchni około 710 km², jest sercem tego państwa-miasta, podobnie jak Abu Zabi, które rozbudowuje pobliskie wyspy. Key West w USA wypełnia całą wyspę o długości 6,4 km i szerokości 3,2 km, a ze wszystkich stron otoczone jest wodą.
W Europie północnej również nie brakuje miast na wyspach. Kopenhaga wyrosła na wyspie Slotsholmen w XII wieku, a Helsinki znajdują się na 300 wyspach. Jeszcze bardziej imponujący jest Archipelag Sztokholmski z 24 tysiącami wysp, a sam Sztokholm leży na 14 wyspach połączonych 53 mostami.
Hiszpańskie enklawy Melilla i Ceuta, mimo że położone między morzem a pustynią, mają niemal wyspiarski charakter. Wielkie miasta basenu Morza Śródziemnego, takie jak Barcelona, Monte Carlo, Neapol i Genua, również wykorzystują naturalne ograniczenia terenu. Paryż wyrósł na wyspie Cité, stanowiącej centrum jego rozwoju, a Strasbourg został założony przez Rzymian na wyspie na rzece Ill. W Europie Środkowej takie lokalizacje były powszechnie wykorzystywane do zakładania osad, czego przykładem są miasta takie jak Lille, Bruksela, Berlin i Wenecja, która powstała na bagnach.
Nie tylko bagna, ale i półwyspy sprzyjały rozwojowi miast. Przykładem są Bombaj, który z wyspy przekształcił się w półwysep, oraz Makau, które stopniowo połączyło się z Chinami kontynentalnymi. Miasta takie jak Aszur nad Tygrysem, Nesebyr nad Morzem Czarnym i Konstantynopol w imperium rzymskim wykorzystywały swoje położenie na półwyspach do obrony. Na półwyspie powstały również Besançon, Berno, Genewa i Lubeka.
Zarówno wyspy, jak i półwyspy odgrywały kluczową rolę w rozwoju miast na przestrzeni wieków, zapewniając dogodne warunki do obrony i handlu, co przyczyniło się do powstania wielu z dzisiejszych metropolii.